Natuurlijk Organiseren Deel 2: Het natuurlijk innovatieproces kent vier seizoenen

Nadat we in Deel 1 van deze tweeluik over Natuurlijk Organiseren hebben ontdekt welke natuurwetten onze organisaties wendbaarder, innovatiever en meer fun kunnen maken, zoomen we In Deel 2 in op het natuurlijk (innovatie)proces. De natuurwet, die we namelijk geweldig kunnen inzetten, is de cyclus van de natuur.

Vier Seizoenen

Winter, lente, zomer, herfst en dan weer opnieuw winter, etc.. Het is de eindeloze cyclus van de natuur. Het geeft ons ook veel inzicht in hoe nieuwe vormen ontstaan en ook weer weggaan of sterven. Zoals Albert Einstein al zei:

Alle fases van verandering in de natuur, en daarmee ook de vier seizoenen, werden al beschreven in het boek de “I Tjing” (ongeveer 3.000 jaar voor Chr.). Hier zijn waarnemingen van natuurlijke processen verwerkt tot een cyclisch model. Dit model uit de I Tjing vormde de basis voor het Teamdriver model, bedacht door Raimo van der Klein van het bedrijf Teamily. Hij vertaalde de I Tjing naar projectmanagementtaal, een projectmanagementtool. In feite is ieder bedrijf, iedere product-markt-combinatie iedere activiteit een project. Een volledige cyclus met een begin en een eind. Ook al proberen we vaak met alle macht een einde te voorkomen. Terwijl waardig laten sterven ook een kunst is. Het oude laten gaan, zodat het nieuwe geboren kan worden..

Ik ben een paar jaar geleden door Teamily getraind en maak veel gebruik van het Teamdriver model (hieronder weergegeven) in persoonlijke coaching, team coaching, innovatieprojecten en in organisatie transformaties naar meer natuurlijk organiseren. Ik heb het model wat uitgebouwd en aangevuld op basis van mijn inzichten en ook numerologie (jouw potentie en ware natuur).

Het model is gebaseerd op zoveel waarheid, op natuurwetten, dat het heel krachtig werkt. De vier kwadranten, beginnend linksboven, zijn het belangrijkst om te onthouden: 1. Connect, 2. Construct, 3. Conquer en 4. Continue. Natuurlijker ingedeeld: 1. Winter, 2. Lente, 3. Zomer, 4. Herfst.

1. Winter (Connect)

De winter. Hier sta ik wat langer bij stil. Het is in mijn ogen een cruciale fase, die we niet goed kennen en vaak overslaan. Zo is de winter het seizoen waarin we verbinding maken met onszelf, de zich ontvouwende toekomst, onze rol hierin, verbinding met anderen die een wens delen. Samen een gedeelde visie creëren en commitment naar elkaar uitspreken.

Onder een laag sneeuw

In de winter mogen, onder een laag sneeuw verborgen verlangens, wensen, dromen ontdekt worden. Hierontstaat een “WHY” Enkel vertragen, ontspannen, verstillen en bewust-zijn (connecten met de bron) geeft je de mogelijkheid om hier contact mee te maken. Inderdaad, een fase waar we in ons drukke bestaan, gericht op de prestatie, weinig tijd voor vrijmaken. De vrije tijd die we hebben, richten we vaak in met presteren op sociaal of sportief gebied. Hoe vaak ben jij alleen in de natuur om stil te worden? Kan jij je gedachtenstroom stilzetten? Weleens geprobeerd? Dit is wat de winter van ons vraagt. We moeten dit vaak nog leren, want in onze westerse opvoeding, opleiding en werkzame bestaan is hier nooit aandacht aan besteed. Het wordt in de westerse cultuur, waar we vooral leven vanuit het hoofd en daardoor vaak ego regeert, nog weleens als “zweverig” gezien. Terwijl het een essentieel onderdeel is van het leven. Kwantumfysica, natuurkunde en onderzoeken naar mindfulness allang hebben bevestigd dat bewustzijn, ademhaling en leven vanuit het hart, de meeste aandacht verdienen. Het gebrek aan vertraging, bewustzijn en teveel hoofd en prestatie laat zijn sporen na. Burn-out, lage betrokkenheid.

In de winter ontstaat de wens, de drive, het intrinsieke verlangen vanuit bewustzijn en zelf-bewustzijn. We maken kennis met onze ware natuur en de reden waarom we hier zijn. Wie ben ik echt en wat is mijn werk? We mogen dus leren voelen wat aandacht mag krijgen. Welke problemen in de wereld, in ons leven, willen we oplossen? Welke wensen worden geboren?

In projecten en organisaties

In projecten slaan we de winter, de connectfase, vaak over. Bijvoorbeeld: een directeur, een manager heeft een probleem en selecteert een groep mensen, die het mogen oplossen. Hij zet ze direct op START in de Lente, de constructfase. Deze groep mensen heeft geen enkele verbinding met het probleem, geen intrinsieke motivatie om het probleem op te lossen. Op organisatieniveau werkt dit precies zo: in een organisatie zonder een missie waar de medewerkers zich echt met hart en ziel mee kunnen verbinden, zal er weinig intrinsieke motivatie bestaan. Als er dan ook nog vooral met extrinsieke beloning (bonussen) en beoordeling wordt “gestimuleerd”, dan kun je zeker zijn, dat het laatste beetje intrinsieke motivatie verdwenen is.

Recognize: Het is dus de kunst om projecten te laten ontstaan vanuit een wens, een verlangen om een specifiek intern- of doelgroep-probleem op te lossen. Om van betekenis te kunnen zijn. In de organisatievorm Holacracy verwerken ze “tensions” of (zoals bij Bol.com) “sparks”. Een kans of op te lossen probleem wordt geagendeerd. Zo ontstaan ook nieuwe projecten. Meer informatie over Holacracy vind je hier. In deze eerste subfase in de winter, heet dat Recognize. “Define what is lacking clearly.” De mensen die goed zijn en energie krijgen van deze fase zijn vaak sensitieve mensen. Zij voelen aan wat het echte probleem is, onder dat laagje sneeuw.

Energize: in deze tweede subfase trekken we de mensen aan die eenzelfde wens hebben, of ook het probleem graag willen oplossen. “Put together the team”

Envision: het team creëert een visie op hoe het probleem opgelost zou kunnen worden. De visie is ook een representatie van het DNA van dit team. Als er hier al teamleden zijn, die een totaal andere visie hebben, is het wellicht verstandig om in de volgende fase afscheid te nemen.

Commit: in deze subfase vragen we om commitment uit te spreken. Voor hoeveel uur per week, per dag committeer jij je aan dit project. OF: wellicht zeg jij je baan op, om bij deze start-up te gaan werken.

Na verbinding te hebben gemaakt met het probleem of de wens, met elkaar en commitment te hebben uitgesproken naar elkaar, kunnen we op reis richting de oplossing.

2. Lente

In de lente ontstaat de eerste vorm. Bloesem aan de bomen, bloemen ontluiken en dieren komen uit hun winterslaap om te nestelen en paren. Jonge dieren worden geboren. Dit is een waar creatief proces waar verscheidenheid en uniciteit zichtbaar wordt.

In projecten en organisaties

In deze fase hebben we explorers, ondernemers en creators nodig. We mogen ontdekken welke vorm gaat ontstaan. In welke vorm kunnen we de oplossing gieten?

Start: in deze subfase bepalen we wanneer we het eerste succes gerealiseerd hebben. Wat is precies onze missie, wie is precies de doelgroep en hoe kunnen we straks aan het einde van de zomer meten of we geslaagd zijn in onze missie? Wellicht moeten we hier eerst de doelgroep ontmoeten en/of het probleem zelf ondervinden.

Plan: we maken vervolgens een plan hoe het succes kan worden gerealiseerd. Welk ding gaat de gewenste resultaat geven. Wat de functie van dit ding? Wat doet het?

Conceive: in deze subfase maken we designs van hoe de oplossing gaat functioneren en bedenken we hoe we kunnen valideren dat het de gewenste resultaten oplevert

Choose: we nemen de designs en mogelijkheden tot in detail onder de loep. We toetsen onze aannames. Het sterkste design wint en wordt straks in de zomer geïntroduceerd aan de wereld. Deze oplossing gaat van achter de schermen naar op het podium.

3. Zomer

In de zomer is het veel langer licht, gaat de temperatuur flink omhoog. We hebben veel meer zonuren. Hierdoor staat de natuur in bloei. Struiken en bomen maken vruchten. Die zijn aan het einde van de zomer, begin van de herfst rijp voor de oogst.

In projecten en organisaties

Ook de oplossing mag het licht zien en zich ontwikkelen, tot bloei komen. En daar horen allerlei natuurlijke worstelingen bij. Het is een ware hero’s journey en in de zomer mag het team hun draken verslaan.

Manifest: we bedenken een naam voor de oplossing en maken het beschikbaar in de wereld. We stellen samen, produceren en gebruiken middelen om de oplossing beschikbaar te kunnen maken. We bepalen waar de oplossing vindbaar en beschikbaar zal zijn.

Interact: we interacteren met de doelgroep en bouwen aan tractie met de oplossing. Marketing, sales. Hoe presenteren we de oplossing aan de doelgroep? Hoe zorgen we voor de juiste aantrekkingskracht en tractie. Hoe meten we deze tractie? Bij gebrek aan tractie, moeten we soms terug naar de winter. Het probleem was niet goed gedefinieerd. Soms terug naar de lente: het design was functioneel onvoldoende. Soms moeten we meer testen met de boodschap, subdoelgroepen, gebruiksvriendelijkheid in de zomerfase. Het team wordt flink getest op de mate van verbinding en autonomie.

Operate: Als we de oplossing een aantal keren hebben verkocht, of een aantal pilots hebben georganiseerd, dan is de oplossing in functie. We doen het product of de dienst. Het wordt duidelijk welke operationele taken er nodig zijn. We krijgen voor het eerst feedback van de klant. We kunnen data verzamelen die bewijzen dat de oplossing werkt. Dat het probleem wordt opgelost.

Win: in deze fase gaan we op zoek naar de succesformule. We proberen verschillende formules om de resultaten zo te verbeteren, tot we echt het eerste succes kunnen claimen. Welke elementen zijn onderdeel van de winnende formule? We kunnen hier bewijzen welke combinatie van bijvoorbeeld doelgroep, functionaliteit, design, taal, communicatiekanalen, gebruik en nazorg, leidt tot succes.

4. Herfst

In de herfst beginnen we met het oogsten van alle rijpe vruchten. En alle bomen, planten en dieren maken zich klaar voor de winter, voor de kou. Dieren bereiden hun winterslaap voor of trekken naar warmere gebieden. Bomen en planten nemen het bladgroen en andere voedingstoffen uit de bladeren op, om te kunnen overwinteren. Er is niet genoeg water in de koude winter om de bladeren te blijven voeden, dat zou de dood voor de boom betekenen. Dus de bladeren verkleuren en vallen later van de boom. Deze herfstbladeren zorgen weer voor een meer vruchtbare aarde, een goede voedingsbodem voor de boom en voor nieuwe planten en bomen. In de herfst zien we dat het afsterven hoort bij het leven. Het is nodig om nieuw leven te laten ontstaan.

In projecten en organisaties

We gebruiken de succesformule uit de zomer, om hiermee op te schalen. We organiseren ons in meer teams en slimme processen ontstaan, zodat we meer mensen in de doelgroep kunnen bedienen. Het systeem ontstaat. Na deze opschaling kunnen we pas echt gaan oogsten. De vruchten zijn rijp en klaar om te worden geoogst. We reageren steeds meer op externe prikkels (bedreigingen) en maken het systeem zo robuust mogelijk. Continu monitoren en de juiste reactie kiezen op interne en externe veranderingen is belangrijk. Het wordt ook steeds belangrijker om de vraag te kunnen beantwoorden: is het waardevol om te continueren? Op een gegeven moment loopt de oogst terug en dient het einde van de herfst zich aan. Dit is het teken om nieuwe innovatieprocessen te starten. Zo kan de organisatie blijven bestaan, ook al zal deze product-markt-combinatie gaan eindigen. Starten we die innovatieproces te laat, dan heeft de organisatie een probleem. Herkenbaar? ;-)

Organize: we organiseren ons op basis van de succesformule, zodat we het succes uit de zomer herhaalbaar kunnen maken. Zodat we kunnen opschalen. Teams en processen ontstaan. Creëren we een mooie pyramide, een ego-systeem of meer een organisch eco-systeem waarin we natuurlijker kunnen opschalen? Kiezen we voor investeerders die snel rendement willen zien, waaruit het ego-systeem sowieso gaat ontstaan? Of kiezen we voor bewuste en aan de visie en missie geconnecte partners, die met hart en ziel willen meebouwen en ontwikkelen?

Monitor: we monitoren en analyseren hoe het opgeschaalde, gecontinueerde succes verloopt. KPI’s worden bepaald en gemonitord. Datahelden creëren krachtige inzichten en ontwikkelen dashboards

Maintain: een systeem ontstaat, dat bedreigingen identificeert, prioriteert en passend op reageert. We moeten steeds harder werken om de goede resultaten te behouden. Er ontstaan veel nieuwe projecten en teamwork is belangrijk. Hoe organiseren we projecten en onderhoud? Hoe zorgen we voor tevreden en terugkerende klanten?

Defend: in deze fase is het grootste deel van de organisatie bezig met het oplossen van problemen. Resultaten worden steeds onvoorspelbaarder en het succes loopt stevig terug. Als er nog geen innovatieprojecten in de zomer het eerste succes laten zien, dan kunnen mensen straks niet in het volgende “lente-project” aan de slag. Woorden als “reorganisatie” beginnen te vallen. Het is in feite tijd om los te laten, deze oplossing waardig te laten sterven.

Vier transformaties

Zo hebben we nu alle stappen in de natuurlijke cyclus doorlopen. Er gebeuren vier transformaties:

Elementen uit het bestaande eco-systeem worden vrijgemaakt voor het vinden van een nieuw betekenisvol doel. Vanuit deze missie ontstaat een vorm. Deze vorm gaat functioneren en transformeert in een heel nieuw eco-systeem.

Portfolio

Door jezelf regelmatig bewust te maken van in welk seizoen jouw product-markt-combinaties zich bevinden, ontstaat er een natuurlijk portfolio van product-markt-combinaties in de winter, lente, zomer en herfst. Zowel 1 of meer robuuste herfst-producten/projecten, die zorgen voor de nodige omzet voor continuïteit van de organisatie, als winter, lente en zomer-producten/projecten die zorgen voor voldoende wendbaarheid, adaptiviteit en innovativiteit. Zodat de organisatie van betekenis kan blijven in het grotere ecosysteem. Dit wordt ook wel “anti-fragile” genoemd. Zowel robuust als adaptief.

Een mooi voorbeeld van een organisatie, die bewust investeert in anti-fragility is Google. Zo heet de holding van Google al een tijdje Alphabet. Hieronder is Google één van de (dochter)bedrijven in het portfolio van Alphabet. Hiernaast zijn er honderden ideeën, start-ups en scale-ups actief als dochters van Alphabet: allemaal winter, lente, zomer en een paar herfst product-markt-combinaties.

Wanneer hebben jullie voor het laatst bewust naar jullie portfolio gekeken?

Leiderschap per seizoen

Om met plezier, energie en een fijn, organisch tempo deze projectreizen te maken, is het belangrijk om een goed team te selecteren. Idealiter een team met grote diversiteit aan talent en typen. Mensen die energie krijgen van de winterfase, de lentefase, de zomerfase en de herfstfase. En ook mensen die er wellicht nog geen energie van krijgen, maar er wel talent voor hebben. Ze lijken nu nog een onderpresterende eikel in een bepaalde fase, maar het is in potentie een krachtige eik.

Ik zet de vragenlijst en de software van Teamily in om te meten in welke fases iemand nu energie krijgt en verliest. En of er voldoende balans en diversiteit in het team aanwezig is. Als er een fase is waar alle teamleden geen energie van krijgen, licht stagnatie op de loer.

Een Teamprofiel, waar duidelijk in de zomer te weinig kracht aanwezig is in het team. Dit zegt nog niks over de potentie van dit team. Het is een momentopname.

Potentie

Ik gebruik daarnaast numerologie om de potentie van een persoon en een team te bepalen in de verschillende fases. Het geeft inzicht in je ware natuur en je grootste natuurtalenten. Zo heb ik het Teamdriver model vertaald naar een Persoonlijk Kompas voor persoonlijke inzichten en coaching voor meer verbinding met jezelf en het lopen van je eigen pad.

Het Persoonlijk Kompas

We bespreken een Team Kompas voor team inzichten en elkaars persoonlijke kompas voor inzicht in elkaars potentie. De dialoog hierover zorgt voor veel meer verbinding met elkaar en een positiever en realistisch perspectief op elkaars huidige kracht en potentieel. Iets met eikels en eiken inderdaad…

Tot slot dient het model natuurlijk ook als een soort Organisatie Kompas om de huidige portfolio op te plotten.

Tot Slot

Dit was Deel 2 van het tweeluik over Natuurlijk Organiseren. Geweldig hoeveel inzichten uit de natuur, eigenlijk universele principes, ons te bieden hebben. Ben jij klaar om jouw ware natuur te ontdekken? En klaar om jouw teams natuurlijker in te richten en te laten innoveren en ontwikkelen? Klaar om de organisatieportfolio opnieuw onder de loep te nemen en in seizoenen in te delen? Klaar om te organiseren langs de wetten van de natuur?

Natuurlijk Organiseren Event

Op 22 maart organiseerden Brenda Boele en ik (Menno Braakman) het eerste Natuurlijk Organiseren Event. We organiseren een tweede editie in Q1 2020 én je kunt dit event voor je eigen directie, bestuur of ondernemersclub organiseren met ons.
Door bewust te worden van je passie, potentieel en passie. Inzicht krijgen en ervaren wat je ware natuur is en hoe je de natuurwetten vóór je kan laten werken. Hierdoor komt de ontwikkeling op gang naar een hoger bewustzijn en het beter-kunnen-koersen op het natuurlijk innerlijk kompas.
We nemen de deelnemers mee in een ervaring waarin we aandacht geven aan krachtige inzichten, verbinding maken met de inzichten en elkaar. En beweging door steeds meer hun pad te gaan lopen.

De data en lokatie wordt binnenkort bekend gemaakt. Wil je op de hoogte gehouden worden? Laat dan hier je mailadres achter!

Lees: Natuurlijk Organiseren Deel 1: over de wetten van de natuur

Natuurlijk Leiderschap Event

In welke seizoenen ligt jouw kracht en potentie?