Het geheim van natuurlijk leiderschap

Leiding geven. Het wordt op veel verschillende manieren ingevuld door ondernemers, directeuren, bestuurders. En ook door leraren en ouders; ook zij leiden hun kinderen. Onze leiderschapsstijl is vaak onbewust. “Dit is hoe ik ben, dus dit is hoe ik leid”. Toch? We doen wat we van jongs af aan hebben gezien, ervaren. Je “doet” de leiderschapsstijl van je ouders, je leraren, de leiders die jij hebt meegemaakt in je carrière. We gaan weleens op cursus of doen een dure Nyenrode opleiding om meer leiderschapsstijlen aan te leren. We brengen dit aangeleerde gedrag vervolgens in de praktijk, totdat we in crisis of bij frustratie weer in het oude gedrag vervallen. De gevolgen zijn soms destructief. De sleutel tot succesvol leiden zit in je eigen transformatie naar een hoger bewustzijn, naar je eigen natuur.
Naar natuurlijk leiderschap.

Zijn jouw mensen écht betrokken?

We zien nog veel leiderschapsstijlen uit het industriële tijdperk. Mensen werden van bovenaf aangestuurd en qua functies, net als tandwielen in de machine op elkaar aangesloten. Goed voor de productie en korte termijn resultaat, wat minder voor het mens dat behoefte heeft aan zingeving, autonomie, ontwikkeling, groei, geborgenheid en liefde. De na-oorlogse generatie hoorde je hier niet over klagen. Zij hebben meegekregen eerst te overleven en dan pas te gaan leven. Veel (vooral) veertigers, dertigers en twintigers, die in jouw organisatie rondlopen, voelen deze behoeften wél heel duidelijk. De oude manieren van organiseren en leidinggeven, de oude structuren en cultuur, werken dan steeds meer tegen. Mensen zijn niet écht betrokken. Volgens Gallup research is in Nederland slechts gemiddeld 9% van de medewerkers betrokken bij hun werkgever. Wat gebeurt hier?

1. Ze voelen zich onvoldoende betrokken bij de koers van de organisatie. Ze ervaren te weinig betekenis in hun werk of ze weten niet wat hun toegevoegde waarde voor de klant precies is: ze voelen zich eigenlijk niet gewaardeerd.

2. Ze krijgen te weinig vrijheid en voelen te weinig verbinding, want ze worden aangestuurd, gecontroleerd en beoordeeld door hun leiders.
   Elk oordeel, en dus; beoordelen, zorgt per definitie voor een disconnectie in je organisatie tussen medewerkers en leidinggevenden

3. Ze voelen te weinig veiligheid, vertrouwen en verbinding om helemaal zichzelf te kunnen zijn. Een absolute voorwaarde om tot bloei te komen, om van je talenten je grootste kracht te maken. Er is te weinig aandacht voor een vruchtbare voedingsbodem om in te groeien en bloeien en lopen veelal rond met hun professionele masker op. “Alles onder controle baas!”. Want dat is wat de baas wilt horen, toch?

4. Ze krijgen te weinig ruimte en tijd om met hun ideeën aan de slag te kunnen gaan. Om überhaupt ideeën te krijgen! Hoe kunnen ze uitzoomen en erboven gaan vliegen om vooruit te kijken en voelen, als de vogels in een kooi zitten?
   Er is weinig aandacht voor innovatie en eigenlijk ook geen tijd, want: productie! Innovatie is in feite een reeks van mislukkingen, die leidt tot een nieuwe oplossing. Het is voorwaarts falen in zijn puurste vorm. Mogen jouw mensen falen? Fouten maken?
   Innovatie vraagt ook om vertraging, verstilling en sensitiviteit. Het kunnen voorvoelen van de toekomst, van welke wens werkelijkheid mag worden. In jezelf, in je team en in je organisatie. Dat is maximale wendbaarheid.
   Veel leiders vinden hun bedrijf niet innovatief genoeg. Mensen komen niet met ideeën, of ze gaan er niet mee aan de slag. Vreemd…?

Natuurlijk organiseren in opkomst

De voorwaarde voor het bestaansrecht van jouw organisatie is wendbaarheid. Zo wendbaar als de natuur is en moeiteloos, continu meebeweegt met verandering. De ingrediënten voor wendbaarheid heb je hierboven voor een groot deel kunnen vinden. Maar HOE bak je die taart? Je kunt aan meerdere knoppen draaien, kwam ik de afgelopen jaren achter. Ik onderzocht en observeerde succesvolle, wendbare en gelukkige organisaties van binnen. Sommigen waren enkel iets wendbaarder geworden (ING, ANWB en Transavia). Sommigen waren een paar geleden nog heel succesvol, maar nu niet meer zo (RTL). Sommige organisaties waren succesvol én gelukkig (AFAS en de IT afdeling van KPN). Ze gebruikten hippe, nieuwe methodes als Agile, Lean, Semco Style, Holacracy, Teal (Reinventing Organizations). Hierin zie ik vormen van biomimicry: in feite gaan we ons steeds meer organiseren langs de wetten van de natuur. Universele principes die zorgen voor meer wendbaarheid, werkgeluk en verbinding.

“We” zijn er echter nog niet. Nog lang niet. We doen het, maar we zijn het nog niet. Ze doen Agile vergaderen, Lean ontwikkelen, Semco Style betrekken van medewerkers, we doen “Teal taal praten”. En ze ervaren op termijn een verbetering in de realisatiekracht en werkgeluk. Maar ze ZIJN het nog niet. De leiders in deze organisaties, de medewerkers zijn zelf nog niet wendbaar. Ze zijn zelf nog niet door een persoonlijk transformatie gegaan, waardoor ze dichter bij hun natuur, bij de wetten van de natuur staan. En dit bewustzijnsniveau hebben en het dus echt zijn.

We zijn het nog niet, we doen het

Leon Bedaux, IT directeur bij KPN, had het heel goed in de gaten. Ze hadden Agile werken geïmplementeerd op de IT-afdeling. Ook vormen van Holacracy werden meegenomen in de teams. De teams werden zelfsturender. Hij had een heel bewust zijn leiderschapsstijl gekozen om vertrouwen te geven en de energie op zijn afdeling in nieuwe richting te laten stromen. Zijn vaste antwoord op vragen in de eerste maanden was: “Hoe zou je dit zelf oplossen?”. De afdeling werd wendbaarder, projecten kwamen sneller af, de realisatiekracht nam toe. De mensen werden gelukkiger en zelfs internationaal toptalent werd gemakkelijker aangetrokken.
Hij kwam er na een paar jaar achter dat de grootste winst nog moest komen. Die was te behalen door nog meer aandacht te geven aan de cultuur. En aan persoonlijke ontwikkeling en team-ontwikkeling. Meer verbinding met jezelf en elkaar. Dat was volgens hem de sleutel tot maximale wendbaarheid. En dat ben ik met hem eens. Doordat we nog niet Agile, Teal, Semco ZIJN, DOEN we het nu alleen nog maar. En dan doen we vooral veel harde, zichtbare dingen. De structuren en methodes passen we aan. Terwijl de energiekleur en energierichting die in de organisatie stroomt voor het grootste deel bepaalt hoe we ons voelen en welk gedrag we vertonen. De KPN IT afdeling en AFAS laten zien, hoe belangrijk dit bewustzijn is. Zij hebben die aandacht voor verbinding, voor de volledige mens. Voor de zachte kant van de organisatie. De organisatie wordt pas een natuurlijk organisme, als de cellen een verbinding ervaren. En zoals in de kwantumfysica is bewezen: het “veld van oneindige mogelijkheden” bevindt zich in de verbinding tussen de delen. De mate van verbinding, de mate van betrokkenheid bepaalt creatie-en manifestatiekracht.

Zit er een Natuurlijk Leider in jou?

Als de energiekleur en -richting die JIJ als leider in de organisatie stopt, het meest bepalend is voor de transformatie van jouw organisatie naar een meer natuurlijk bewegend organisme. Als jij door je eigen bewustzijn te verhogen, jouw organisatie naar de next level kan helpen. Waar wacht je dan nog op? De weg naar natuurlijk leiderschap vraagt veel lef, tijd en aandacht. Het vraagt vermogen om kritisch naar jezelf te durven kijken en tegelijkertijd jezelf toe te staan om onderweg fouten te mogen maken.

Leid jij als een leeuw, wolf, olifant of dolfijn?

De leiders in de natuur die op hogere bewustzijnsniveaus acteren laten dit ook zien. We zien dit bij de olifanten en de dolfijnen. De leider van de olifantenkudde is namelijk de matriarch: de wijze, oude vrouwtjesolifant. De ervaring en wijsheid, de kracht én sensitiviteit van deze leider zorgt voor de juiste reactie op gevaar (is deze leeuw een groot of klein gevaar voor de kudde) en de juiste actie voor overleving (waar kan ik het eten vinden in de verschillende seizoenen?). Een meer roze energiekleur. De dolfijnen zien in iedereen een potentieel natuurlijk leider. Afhankelijk van de omgeving, de situatie zijn er bepaalde combinaties van talenten nodig om tot een optimale jachtstrategie te komen. Zo wisselt de groepssamenstelling en het leiderschap bij de dolfijnen: een bronzen energiekleur. Zo ontstaan er ook steeds nieuwe jachtstrategieën die passen bij de huidige omstandigheden en uitdagingen. Een organisatiestijl die erg doet denken aan Holacracy. Een eerste vorm van organisch organiseren met veel persoonlijk leiderschap gekoppeld aan je grootste talenten en de specifieke doelen van jouw rol. Met volledige autonomie en beslissingsbevoegdheid binnen jouw specifieke domein. Iedereen kan een leider zijn: vanuit maximale betrokkenheid, naar maximale wendbaarheid.
Leeuwen, wolven en chimpansees laten een andere leiderschapsstijl zien, een meer rode en oranje kleur. Ze zijn hebben veel aandacht voor het bewaken van hun territorium, zodat ze genoeg voedsel hebben. De leiders zijn dus vaak de sterkste, krachtigste, volwassen mannetjes in deze groepen en roedels. Agressie naar belagers in de groep (nieuwe leiders) en belagers van het territorium (concurrenten) is heel normaal. Inspirerend kunnen ze zeker zijn, soms een voorbeeld van moed, van lef. Doorslaan in dominantie, in sturen en in agressie komt ook voor. Dit kan onbedoeld, destructieve gevolgen hebben in organisaties.

Hoeveel van het krachtige en ook inspirerende leeuwen- en wolvengedrag vertoon jij as leider en hoeveel sensitief, dienend en organisch leiderschap van de olifant en dolfijn pas jij toe? Welk type leiderschap is nodig?

We need YOU!

We hebben NU, meer dan ooit, natuurlijke leiders nodig. Leiders die vanuit zelfbewustzijn en authenticiteit aanvoelen wat er NU nodig is. Deze natuurlijk leiders creëren nieuwe omstandigheden/ nieuwe realiteiten. Ze zijn in staat na hun eigen transformatie, de transformatie van hun organisatie en mensen te begeleiden en ondersteunen. Ze hebben het vermogen om de zich aandienende toekomst vorm te geven. Het vermogen om een ruimte en vruchtbare voedingsbodem te creëren waarin mensen hun opvattingen over de realiteit kunnen verdiepen en zodoende beter in staat zijn te participeren in de manier waarop de wereld zich ontvouwt.

Tijdens de leiders-editie van het event “Natuurlijk Organiseren”, op 22 maart in Austerlitz, maken we een begin met deze reis door middel van inzicht in die natuurwetten, in onze eigen natuur, in ons natuurlijk leiderschapspotentieel. We doen ons pak uit, de laarzen aan en gaan ook echt de natuur in om te leren over vertragen, verstillen en het doorkrijgen van zich aandienende toekomsten. Om te leren van welke natuurwetten onze organisatie wendbaarder en innovatiever maken. Hoe onze medewerkers meer betrokken raken en meer werkgeluk gaan ervaren.

Natuurlijk Organiseren Event

22 maart 2019 - Austerlitz

Transavia transformeert naar een non-fragile organisatie

De meest wendbare organisatie volgt de wetten van de natuur